Blue Peter 2018

“Eigenlijk zijn we één grote zeilfamilie” zei Jeroen, nadat hij, enigszins verrast, de muts met geld in ontvangst nam die hem, namens alle deelnemers, werd overhandigd. Het was onze bijdrage voor de vervanging van de ter ziele gegane drone. Deze had hij daags voordien, op jacht naar schitterend beeldmateriaal, tegen het want van de ‘Blauwe Ruis’ gepiloteerd. Het want bleek steviger dan de drone.

Omdat we onderhand allemaal verslingerd zijn aan de beelden die tijdens de race worden geschoten en de hilarische verhalen waarmee Jeroen deze foto’s en filmpjes aan elkaar breit, zijn we rond gegaan met de pet (euh, muts) voor vrijwillige bijdragen. Aan een beetje drone kleeft al snel een prijskaartje van een bedrag met 4 cijfers. Het is hem van harte gegund. We kunnen de familie Rijpma en van der Veer niet dankbaar genoeg zijn voor de organisatie van een dergelijke zeil initiatief.

De blue Peter ontstond in 2007 nadat de wedstrijdcommissie van de Bietentocht in Zeeland besloot om schepen, die in oorsprong niet met bieten voeren, niet langer te laten deelnemen. Daar zie je nu voornamelijk de grotere jongens varen: tjalken en klippers. Om het ‘traditionele schipperen’, of het varen zonder motor, voor kleinere gaffelgetuigde/rond- en platbodemzeilschepen in ere te houden, bedacht de familie Rijpma en van der Veer de drie daagse wedstrijd op het Grevelingenmeer…

De wedstrijd:

Dag 1, maandag 22 oktober: De poorten Race.

Mijlen maken, via zo veel mogelijk passages door de poorten die op de basiskaart van het Grevelingenmeer zijn aangebracht. Vertrekken op zeil en bonusmijlen scoren door, zonder motor te gebruiken, onderweg af te meren en te vertrekken op steigers, te ankeren en te finishen voor een bepaald tijdstip. Je kan je gebrek aan snelheid dus ruimschoots compenseren door manoeuvres uit te voeren volgens de regels van de kunst. De Pegasus is niet het snelste schip van het veld, maar kan door zijn wendbaarheid nog een plaats van betekenis verwerven.

Voor de eerste deelname met onze hengst we de 14de  plaats (van de 19).

Dag 2, dinsdag 23 oktober: De Grevelingen acht.

Het doel is het ronden van de eilanden Archipel en Stampersplaat in de vorm van een acht. Enkel de start en de finishlijn worden bepaald door een ‘poort’. De richting en de volgorde waarmee om de eilanden wordt gevaren is vrij te bepalen. Onderweg kunnen terug bonusmijlen verdiend worden door aanlandingen te maken. Pegasus: plaats 15

Dag 3, woensdag 24 oktober: De Hardzeildag.

De klassieke rondjes varen om de boeien en de Mosselbank, de twee aangelegde eilandjes tussen Herkingen en Bruinisse. Er vallen geen bonuspunten te rapen, dus,… onnodig om te vermelden dat we het met onze Pegasus moesten afleggen tegen de intrinsiek snellere rondbodems. De botters en lemsteraken zoefden ons meerdere malen voorbij.  We haalden een 16de plaats.

Mijn persoonlijke appreciatie van onze resultaten in deze wedstrijd is positief.

Onderstaande punten zijn vaststellingen en geen verontschuldigingen voor wat door de objectieve lezer als magere resultaten kunnen worden beschouwd:

  • Onze Pegasus is een platbodem en heeft een lagere rompsnelheid dan rondbodems.
  • Er zijn een aantal theorieën die kunnen verklaren waarom onze hengst het moet afleggen tegen zijn eigen soortgenoten: beperkte lengte over de stevens, korte mast met als gevolg een kleiner zeiloppervlak.
  • We zijn groentjes in deze wedstrijd. Traditioneel schipperen is niet iets wat je in 1-2-3 leert. In vergelijking met de ‘die-hard’ Blue Peteraars’ die er al bij waren ten tijde van de Bieten tocht, en een belichaming zijn van traditioneel schipperen hebben we nog groeimogelijkheden. ;-). Laat ons hopen dat oefening ook hier kunst baart.  

Laat ons de Blue Peter van 2019 in eerste instantie tegen onszelf varen en beter scoren dan in deze editie.

De Sfeer

Ik heb niet zo veel wedstrijd ervaring en kan enkel vergelijken met de ‘Van Loon’. Het specifieke van de Blue Peter wordt m.i.  bepaald door de kleinschaligheid en het familiale karakter.

De toegankelijkheid van de organisatoren met als trekkers de familie Rijpma en van der Veer en de behoorlijk down-to-earth aanpak, werken zeer verbindend. Als we na de eerste wedstrijddag aankomen in het werkhaventje van Bommenede is de weide nog maagdelijk. Na 2 uur staan er tenten en is de

We toveren het haventje van Bommenede om naar een Blue Peter kamp

veldkeuken operationeel, doordat alle bereidwilligen van de deelnemende schepen, de handen uit de mouwen steken. Onbekenden worden in een mum van tijd bekenden. Met vereende krachten worden tentzeilen gespannen, verlichting opgehangen, tafels en stoelen geplaats. En ’s avonds kunnen we aan het buffet aanschuiven om gezellig dicht tegen elkaar te tafelen. Na de maaltijd geeft Jeroen ons met het talent van een cabaretier, een wedstrijd verslag doorspekt met anekdotes, foto’s en filmpjes. Dat hij midden in zijn verslag onderbroken wordt door zijn zoontje dat aan paps komt vragen of hij nog hout kan krijgen voor in de vuurkorven en hier bevestigend op antwoordt met de woorden “Dat dit mag” (oei! de Pegasus is nagenoeg volledig uit hout), maar dat er geen hout van de andere schepen mag worden gehaald (oef!), draagt alleen maar bij tot de charme van het geheel.

Heerlijk!

De organisatoren kiezen voor een kleinschalige wedstrijd, om de kosten te drukken en de inspanningen haalbaar te houden. Vorig jaar waren we met 17 schepen, dit jaar met 19. Voor wie dit wenst zijn er na 3 dagen varen nog weinig onbekenden. Met de omvang van een klein dorp wordt er met gemak op elkaars schip aangelopen. Schippersbitter, Schelvispekel en andere geestrijke dranken vloeien rijkelijk. Verhalen en contactgegevens worden met vlot uitgewisseld.

De sfeer aan boord van onze hengst was opperbest. Pascal en Luc stonden aan het roer en de grootschoot. Tijl, Gi, Jos en ondergetekende namen de kuip en het voordek voor hun rekening. Carmen en Gi loodsten ons als navigators langs de juiste boeien, steigers en poorten. Als enige dame aan boord was Carmen naast het navigeren, verantwoordelijk voor het wedstrijd logboek en ze hield een oogje in het zeil bij de manoeuvres. Als de rem van een lier nog open stond, dan werd dat klaar en duidelijk gemeld.

Op dag één kreeg de Pegasus een stel extra vleugels in de vorm van een meeuw die het vechten tegen de pittige 6 Bft. voor bekeken hield en zich als passagier op ons roer nestelde.

Op dag drie, de dag waarop sponsoren en andere speciale genodigden kunnen aanmonsteren, kwam Pieter aan boord.  Hij was één van een tiental jongeren uit Zeeuwse zeilclubs die waren uitgenodigd om kennis te maken met het

Pieter is 1 van de jongeren, die uitgenodigd zijn om mee te schipperen

platbodemzeilen. Arthur van t’Hof, hoofdredacteur van de Spiegel der zeilvaart, was te gast op de Martina Maria, de lemsteraak van Walter Esch, waar Tony voor de drie dagen deel uitmaakte van de bemanning.

De traditie                

Dat onze schepen een eerbetoon zijn aan de oude beroepszeilvaart en het traditionele schipperen het meer dan waard is om in ere te worden gehouden staat voor velen onder ons buiten kijf. Er zijn andere gebruiken die stilaan de naam van traditie waardig zijn. Ze beginnen bij een eerste keer, maar bij herhaling worden ze tot een standaard verheven, waar niet aan te tornen valt.

Bijvoorbeeld: de catering van Frida, schipster aan de wal. Zij ontfermt zich al een aantal jaar met hart en ziel over spijs en drank voor de wedstrijdzeilers. Dank zij haar krijgen ontbijten, 10-uurtjes, middagmalen en 4-uurtjes een culinair karakter. Via deze weg andermaal: dank je wel Frida.

Een ander voorbeeld: De avond voor de wedstrijd wordt aan de Mosselbank verzamelen geblazen op de Siësta, het schip van Karel Koenen dat als vracht-, ondersteuning- en slaapschip deel uitmaakt van de vaste entourage van de BP. Schipper en bemanning van de Alcyon  mogen net als de jeugdploeg van SBH en sinds vorig jaar ook de leden van Tolerant aanschuiven voor wat Karel een eenvoudige schippersmaaltijd noemt. Master Koenen himself maakt er een  soort wedstrijd van om die avond zoveel mogelijk mensen aan boord te krijgen. Dit jaar waren we met 25, een memorabel aantal. Wie er bij was zal zich, met een smalle glimlach, herinneren dat je met een minimum aan ruimte toch smakelijk kan eten.

Tot slot…

Blue Peteraars zijn één grote zeilfamilie en het is een eer om er deel van uit te maken. Het varen van een wedstrijd en in het bijzonder deze waarin traditioneel geschipperd wordt, is niet alleen belangrijk om het ‘zeil ambacht’ in stand te houden, maar is evengoed waardevol voor het leren varen met gelijk welk type zeilschip. Je zal maar motorpech krijgen met een scherp zeiljacht en nog nooit op zeil hebben aangemeerd. Je leert er handelingen die je met het ontspannen toervaren niet zo snel in de vingers krijgt.

Een primeur voor de geïnteresseerden: houd je agenda voor de Blue Peter van 2019 vrij van 21 t.e.m. 23 oktober. Gaffelgetuigde/ronde- en platbodem schepen zullen op het Grevenlingenmeer terug het beste van zichzelf geven, onder het toeziende oog van de nieuwe drone van Jeroen.

Jan Coucquyt